THƯ GỞI NGOẠI - Thơ cụ Nguyễn Đình Chung

Tôi tên là Bao Bố, nay cậu tôi đặt lại là Vạn Kim, có mấy lời gửi về thăm Mự (mẹ), kể lại lịch sử cho quí Cậu, quí Dì biết:

   Tiết Xuân mai hãy còn huê (hoa)

Làm thư một bức gửi về Kim Long

   Mẹ tôi thác xuống âm cung

Vì không nội trợ trong lòng xót xa

   Cậu tôi bối rối việc nhà

Bèn đi cưới Mự bôn ba đem về

   Tưởng rằng Cậu Mự đề huề

Không hay Mự phá một bề tan hoang

   Cửa nhà bán hết mọi đàng

Hương hỏa, tự sự bán tan còn gì

   Ghế ngựa cho đến ghế nghi

Ghế bành sáu cái còn gì Mự ơi?

   Hương án thờ ông bà tôi

Bình sành một cặp treo côi cột nhà

   Bể sành một chậu Hải Ba

Bông sành, lá thép Mự mà bán xong

   Nào rương nào tủ giường mùng

Nào dĩa nào bát bán xong thay là

   Bức bản treo giữa căn nhà

Vẫn đồ tự sự ông bà xưa nay

   Nào cối nào xối nào xay

Thau kên, cụi mắm ngày rày chẳng lưa

   Ván liệt nhà gác chẳng chừa

Đòn tay tháo bán chẳng lưa vật gì

   Mự ơi! Mự thiệt vô nghì

Cậu tôi đến chốn kinh kỳ làm ăn

   Mự theo Mự đón, mự ngăn

Ô tô đón lại nằm lăn giữa đường

   Chợ “Cống” đủ mặt các quan

Họ tai họ bớp, rõ ràng Mự ơi!

   Mự làm xấu hổ Cậu tôi

Cậu tôi để Mự lôi thôi nỗi gì?

   Gia tài bán hết còn chi

Mự đành hai chữ phản qui cho rồi

   Trách ai bạc ác vô hồi

Than rằng: Ấu tử mồ côi một mình

   Hay là con tạo trớ trinh

Cắt gan trường đoạn sao đành mẫu thân

   Nay chữ lỗi đạo chậu trần

Cậu tôi nể Mự, Mự đừng bỏ con

   Còn trời còn nước còn non

Còn khôn còn lớn mự còn cậy trông

   Phận con thơ dại ấu xung

Sao đành Mự bỏ giữa dòng đào nguyên

   Kim Long cách dặm xa miền

Ruột tằm chín khúc Lương Điền chon von

   Mự về cách nước cách non

Con thường nhìn bóng Mự còn ở đây

   Lạy trời phò hộ con rầy

Cưu mang chín tháng có ngày đền ơn

   Ơn Mự trong dạ keo sơn

Trăm năm khắc cốt chẳng sờn khi nao

   Ơn ai ở dạ gươm đao

Con chồng đày đọa toan hầu bỏ đi

   Một anh thác ở Nam Kỳ

Một anh chưa biết ở thì nơi nao

   Ơn Mự nhớ lại quặn đau

Ấu nhi năm tháng lo âu ăn mày

   Bồng xin khắp hết đông tây

Thừa Thiên, Quảng Trị ngày nay biết tài

   Người cho sắn, kẻ cho khoai

Người cho loong gạo, kẻ vài đồng xu

   Mự sao ở dạ mưu sâu

Nắng lửa mưa dầu nằm đất nằm đai

   Thân con đổ ghẻ đổ sài

Cheo leo theo Mự nằm ngoài nắng sương

   Không cho nằm chiếu nằm giường

Cheo leo theo Mự xóm giềng kêu van

   Làm chi đến xóm đến làng

Mự làm đến phủ, đến quan làm gì?

   Con trách cậu Phúng, cậu Thi

Dì Ính, dì Nọi vô nghì lắm thay

   Tự con xa Mự đến nay

Đói cơm khát sữa ngày ngày biết không?

   Mự đòi mỗi tháng ba đồng

Mự ăn con nhịn sướng sung nỗi gì?

   Mự sao vụng nghĩ vụng suy?

Mự không biết chữ vu qui thế nào

   Tam tòng tứ đức là sao

Công dung nữ hạnh ra vào hẳn huyên

   Bắc thang Mự hỏi hoàng thiên

Số Mự sao chẳng chánh nguyên một chồng?

   Hay là số Mự chẳng cung?

Hay là số Mự má hồng vô duyên?

   Hay Mự tham chốn phú quyền?

Để Mự quyết phá cho liền Mự ra

   Hay là số Mự đào ba?

Xui Mự ăn ở phôi pha làm vầy

   Hay là số mạng con rầy?

Mồ côi không mẹ đọa đày thân con

   Còn trời còn nước còn non

Tiếng mự ghi để sắt son dạ đời

   Kim Long cách dặm xa khơi

Lương Điền con gửi vài lời kính thăm.

Mùa xuân năm Tân Tỵ, nhất nguyệt nhị thập nhất nhất – Kính bút

(Nguyên tác của ông thân sinh tôi là Nguyễn Đình Chung. Nguyễn Thiên Định ghi chú)